سرباز کجاست؟
سرباز نام شهرستانی در جنوب شرقی استان سیستان و بلوچستان با مرکزیت شهر سرباز است. این شهرستان که به‌تازگی از شهرستان راسک جدا شده، از جنوب شرقی با آن همسایه است و دیگر مرزی با پاکستان ندارد. سایر همسایه‌های آن مهرستان، ایرانشهر، قصرقند و نیک‌شهر هستند.
علت نام‌گذاری شهرستان سرباز
بر اساس برخی روایت‌ها شهرستان سرباز نام خود را از رودخانه مهمی که در آن قرار دارد، گرفته است. این نام بلوچی از دو واژه “سر” به معنی بالادست و “باز” به معنی زیاد تشکیل شده است. رودخانه سرباز به دلیل داشتن بالادستی‌های بسیار مانند گوَیمرک، سرکور، جژان و کیشکور، این نام را دارد. روایت دیگر از وجه تسمیه سرباز، وجود قلعه قدیمی در این شهر است که از گذشته به نام سرباز معروف بوده است.
آشنایی کلی با شهرستان سرباز
این شهرستان پر باران با بیش از ۹۱ هزار نفر جمعیت، از کهن‌ترین مناطق بلوچستان است. در این منطقه انواع میوه‌های گرمسیری در تمام فصول سال کشت می‌شود، به‌طوری که بخش وسیعی از باغ‌های انبه استان را در خود جای داده است و نیاز استان‌های جنوبی در رابطه با نهال میوه‌های گرمسیری خاص را تامین می‌کند. سرباز یکی از مراکز مهم حکومتی بلوچستان در دوران سلطنت ساسانیان بوده و در دوران اسلامی نیز به خوبی مورد توجه حاکمان قرار داشته است.
مردم خونگرم سرباز دارای برخی آداب و رسوم خاص هستند مانند جشن و شادی و خواندن شعر محلی در زمان کاشت و برداشت برنج، قربانی کردن ۲ گوسفند برای تولد نوزاد پسر و قربانی کردن یک گوسفند برای تولد نوزاد دختر، پخت حلوای شیرگی با شیره خرما و پذیرایی از اطرافیان به مدت هفت شب برای تولد نوزاد و... تباهیگ، واداپ، نارشت، بت، انواع نان‌های سنتی مانند تیموش و هلکاری، انواع خوراک خرما مانند خرمای خنبی، پاتی، هینزکی و... از معروف‌ترین خوراکی‌های سرباز به شمار می‌روند.
زیستگاه گاندو؛ شگفت‌انگیزترین ویژگی سرباز
عجیب‌ترین و خاص‌ترین ویژگی شهرستان سرباز، حضور گاندو در آن است. این نوع تمساح پوزه‌کوتاه، تنها کروکودیل بومی ایران و پاکستان است که نام محلی آن گاندو است و در ایران به تمساح ایرانی نیز شهرت دارد. این تمساح بخشی از استان سیستان و بلوچستان و شهرستان سرباز را برای محل زندگی خود انتخاب کرده است. زیستگاه این گاندوها با عنوان منطقه حفاظت شده گاندو، تحت محافظت سازمان محیط‌زیست ایران قرار دارد.
گاندوها جانورانی گوشت‌خوار هستند که در کنار رودخانه‌ها و آبگیرها زندگی می‌کنند. این تمساح‌ها معمولا کانال‌های عمیقی برای خود حفر می‌کنند تا علاوه‌بر زندگی و استراحت در این پناهگاه‌ها و فرار از گرمای روز، موجب ذخیره آب تالاب‌ها و برکه‌ها در زمان خشکسالی و باعث جلوگیری از تبخیر آن‌ها می‌شوند. به همین دلیل این حیوان برای مردم محلی بلوچ اهمیت دارد، زیرا اعتقاد دارند هر کجا که گاندو باشد آب نیز وجود دارد. بزرگ‌ترین مشکلی که زندگی این گاندوها را تهدید می‌کند خشکسالی و کم‌آبی است. حتی گاهی مردم محلی برای حفظ جان گاندوها، آن‌ها را به برکه‌های پر آب‌تر انتقال داده‌اند.
با وجود زندگی مسالمت‌آمیز مردم محلی بلوچ با گاندوها و تلاش برای حفظ آن‌ها، اما حضور گاندوها زندگی آن‌ها را تهدید می‌کند و چند مورد حمله به افراد توسط این تمساح‌ها و کشته شدن یک کودک نیز دیده شده است. حتی گاهی به دلیل سیلاب‌ها تا خانه‌های اهالی روستا نیز رفته‌اند.
دیدنی‌های شهرستان سرباز
این شهرستان دیدنی و حیرت‌انگیز علاوه بر حضور گاندوها در آن، مجموعه‌ای از جاذبه‌های گردشگری را در خود جای داده است. یکی از این دیدنی‌ها، قلعه سرباز است که از دیدنی‌های تاریخی شهر، مربوط به دوران پس از اسلام است. رودخانه سرباز نیز که از ارتفاعات سرباز سرازیر می‌شود، یکی از پرآب‌ترین رودخانه‌های سیستان و بلوچستان و از جاذبه‌های این شهرستان به شمار می‌آید. این رودخانه به سد پیشین و پس از آن با نام باهوکلات از طریق بندر گواتر به دریای عمان می‌ریزد.
از دیگر جاذبه‌های گردشگری سرباز می‌توان به روستای سنگی ترند، دره‌های سرسبز، سنگ‌نگاره‌ها و... اشاره کرد.
دیدگاه خود را بنویسید